“Blijf nieuwsgierig en kritisch”, zei een professor ooit tegen me. Dat is me bijgebleven. En daarom interview ik inspirerende innovators uit mijn omgeving, ook al heb ik zelf heldere beelden van wat innovatie succesvol maakt.
Mijn buurman – Thomas Calis – is directeur van Eurocept Pharmaceuticals, een farmaceutisch bedrijf, dat onderdeel is van de Eurocept Groep, een Nederlands familiebedrijf. Hij is van mening dat dit bedrijf innovatief is. Voordat hij daar startte werkte hij jaren bij grote farmaceutische multinationals met een corporate cultuur. Ik sprak hem op een dinsdagavond onder het genot van een kopje koffie en thee. Ik was vooral benieuwd naar zijn visie op innovatie. Wanneer lukt het? Wanneer niet? En waarom?
Het interview leverde mij drie belangrijke inzichten op:
1. Managers in een corporate omgeving hebben vaak geen incentive om te innoveren.
Volgens Thomas worden managementfuncties in corporate pharma in de praktijk vaak voor een jaar of drie ingevuld. Eigenlijk zitten managers te kort om de vruchten van innovatief gedrag te kunnen plukken. Dergelijke organisaties zijn meer met zichzelf bezig dan met de markt. Managers kunnen meer strepen verdienen door te wijzen op risico’s. Daarnaast overheerst aan de top de angst om te falen de wens om te willen winnen. De groei van het aantal compliance- en procurementfuncties is hier symptoom van. Beide functies gaan over niet willen verliezen. Het gevolg is dat veel managers in realiteit gericht zijn op behoud van de status quo terwijl ze praten over innovatie.
Het grappige is:
“als je niet faalt betekent het nog niet dat je wint”
2. Toename van marketshare of sales is een symptoom, geen doel.
Thomas stelt dat innovatie een experiment is waarbij op voorhand onzeker is wat eruit gaat komen. En toch geef je medewerkers voor een langere periode de ruimte, om echt te testen. Met medewerkers ga je op zoek naar onbekende verbanden. Toename van marketshare of sales zijn symptomen van geslaagde innovatie, het zijn geen doelen.
Het leuke is: medewerkers krijgen energie van innovatieprojecten. Ze zijn uitverkoren om mee te mogen doen. Thomas herinnert zich een traject waarbij de ruimte die geboden werd binnen het innovatietraject ertoe leidde dat medewerkers op een totaal andere wijze gingen werken, niet meer te vergelijken met hoe ze dat eerder deden. Het gaf zoveel energie, dat ze voor twee werkten. In dat traject was innovatie vooral gericht op ontwikkeling van de medewerkers. Misschien is dit wel voor 90 procent de waarde: er worden heel heldere inzichten gegenereerd over de markt door slimmere medewerkers. Thomas noemt dit: ‘deep customer insights’. Het is zichtbaar, maar nog door niemand gezien. Hoe doe je dit? Vertrouwen winnen en heel aandachtig observeren en synthetiseren.
3. Een innovatief bedrijf durft morgen iets totaal anders te doen als het de kansen ziet.
Volgens Thomas gaat Eurocept Pharmaceuticals heel bewust om met het neerzetten en inrichten van structuren. Hoe meer structuren een bedrijf heeft, hoe minder wendbaar het vaak wordt. Eurocept Pharmaceuticals richt deze structuren bewust zeer goed in als iets de license to operate (het bestaansrecht) raakt. Zijn ERP- en SOP-systeem zijn bijvoorbeeld state of the art; de rest wordt per project beoordeeld. Zo blijft het in staat om morgen iets totaal anders te doen, als het de kansen ziet.
Thomas’ bedrijf maakt natuurlijk een strategisch plan. In tegenstelling tot veel grote bedrijven zit er ook veel energie op vandaag. Je moet weten waar je vandaag het beleg hebt verdiend. Belangrijk is om continu met de artsen en de markt in gesprek te zijn. Zij hebben de antwoorden op vragen uit de farmaceutische industrie.
Leren van wat je doet is een van de belangrijkste succesvoorwaarden. Dit doe je door continu te evalueren en zaken uit te spreken. “Vooruit! Vandaag leren wat we morgen kunnen toepassen”, zegt Thomas.
Persoonlijke reflectie
Na dit interview realiseerde ik me dat de aanname dat elke manager graag wil innoveren wellicht niet juist is. Wij willen met Friday Out Of The Box zichtbare resultaten boeken en niet een soort ‘teamdag’ neerzetten. We willen bedrijven echt toekomstvast maken, door snel nieuwe producten en diensten bij de klant te introduceren. Maar wat nu als we vooral gevraagd worden voor een ‘teamdag’? Moeten we onze klanten strenger selecteren? En dus ‘nee’ zeggen? Moeten we ons psychologisch contract met de opdrachtgever strikter neerzetten? Voldoende stof tot nadenken dus. Natuurlijk koppelen we er ook een actie aan. In januari 2017 starten we met een pilot marktbenadering voor het middenbedrijf. De kans dat de directeur in dit segment ook de vruchten plukt van innovatief gedrag is daar wellicht groter. En zijn wij dus relevanter. Kortom: we blijven nieuwsgierig.
Tot Friday!
Jip werkt als projectmanager en business innovator bij Friday out of the Box. Hier ondersteunt zij de consultants met de planning, creatieve conceptontwikkeling, klantonderzoek en het visualiseren van innovatieve oplossingen in (digitale) prototypes. Jip heeft een passie voor ontwerp.