Wil je meer business creativiteit? Volgens onderzoek van Adam Grant durft 85% van de medewerkers hun goede ideeën niet te delen. Een belangrijke oorzaak is het gebrek aan creatief zelfvertrouwen. Na het lezen van dit artikel weet je wat creatief zelfvertrouwen is, en geef ik 5 tips hoe je het kunt verhogen in je organisatie.
Teken een boom
Ik heb nieuws voor je. Gebrek aan creatief zelfvertrouwen komt in jouw organisatie ook voor. Als ik tijdens een Design Sprint aan deelnemers vraag of ze een boom willen tekenen gaat het als volgt. In eerste instantie kijkt iedereen me aan met de vraag: “wat heeft een boom nu te maken met het business probleem dat we willen oplossen?”
Blinde paniek
Als ik de opdracht herhaal, gaat ongeveer de helft aan de slag onder het mom: “laten we het maar doen”. De andere 50% is alleen overtuigd als ik ze extra aanmoedig met woorden als ‘het maakt niet uit, je mag het weggooien, iedereen kan tekenen, probeer het gewoon’. Soms zit er 1 tussen die in blinde paniek op de rem trapt. “Ik doe het gewoon niet, want ik snap het niet, dus ik zeg het maar gewoon”.
Creativiteit is natuurlijk menselijk gedrag
Misschien denk je dat alleen architecten, ontwerpers, artiesten en schrijvers creatief zijn. Dit is niet het geval. Iedereen is creatief. Wist je dat er in het Tibettaans geen woord is voor creativiteit? Het woord dat er dichtst bij komt is het woord natuurlijk.
Creativiteit is dus een natuurlijk deel van menselijk denken en gedrag.
Train je creativiteitsspier
Creativiteit is als een spier. Je moet trainen om er beter in te worden. Wat niet helpt is dat we gedurende onze opvoeding deze spier steeds minder getraind hebben. Op de basisschool mochten we alles: tekenen, toneelstukjes opvoeren, schrijven, posters maken, schilderen. Alles mocht.
Richting het einde van de basisschool werd de CITO belangrijker. Het ging al meer over goed en fout. Tijdens het voortgezet onderwijs werden cijfers nog belangrijker. En op de universiteit leer je op zoek te gaan naar de enige feitelijke waarheid. Met onderzoek dat juist of niet juist is.
En nu, weten we met name in de bedrijfsomgeving niet meer hoe het moet. Zonde. Het is tijd dat we ons zelfvertrouwen op het vlak van creativiteit nieuw leven in blazen.
Wat is creatief zelfvertrouwen?
In het boek Creative Confidence geven Tom en David Kelley een mooie definitie van creatief zelfvertrouwen: het vermogen om nieuwe ideeën te genereren en de moed om ze uit te proberen. Creatief zelfvertrouwen gaat dus over twee dingen: idee generatie en lef om te experimenteren.
Idee generatie
Idee generatie is een creatief proces waarbij je nieuwe gedachten genereert, ontwikkelt en communiceert. Als een individuele activiteit, is idee generatie een goede manier om je routine te doorbreken en out of the box te denken. Met een team verbetert idee generatie complexe probleemoplossing en daarnaast de onderlinge samenwerking. Als je meer wilt lezen over idee generatie lees dan het artikel 46 technieken voor idee generatie.
Lef om te experimenteren
Lef hebben is gemakkelijker gezegd dan gedaan. En dat heeft te maken met de actie nodig is om een goed idee tot werkelijkheid te brengen. Adam Grant beschrijft treffend hoe het creatieve proces eruit ziet qua emotie. Dit zijn de emotionele stappen waar je doorheen kunt gaan als je met je nieuwe idee aan de slag wilt:
1. Mijn idee is geweldig (vaak tijdens of net na de workshop)
2. Mijn idee is bedrieglijk
3. Mijn idee is shit
4. Ik ben shit
5. Mijn idee zou best ok kunnen zijn
6. Mijn idee is geweldig
De ‘ik ben shit’ drempel
Op het moment dat een nieuw idee ontstaat ben je enthousiast. Je hebt het zelf of samen met een paar collega’s bedacht en uitgewerkt. Dan ontstaat er twijfel: is het wel echt zo goed? Je raakt je bewust van de onzekerheid van je idee. Want het is niet meer dan een verzameling van hersen-spinsels vastgelijmd met een mooi verhaal. Misschien is je idee wel ‘shit’.
Dan komt de moeilijkste fase. Je gaat jezelf identificeren met je idee: ik ben shit! En dit is waar veel innovatieve projecten stoppen. Je komt niet over de ‘ik ben shit’ drempel… dus ben je niets waard. Het lef om te experimenteren verdwijnt.
Creativity scar
Waarom komen we niet zo gemakkelijk over de ‘ik ben shit’ drempel? Volgens onderzoeker en auteur Brené Brown leidt 33% van de mensen aan een zogenaamde creativity scar. Dit is een specifiek incident in je leven waarin je feedback kreeg van iemand dat je niet zo getalenteerd bent als een artiest, muzikant, schrijver of zanger.
Volgens Brown scheiden mensen met een creativity scar de wereld en dus mensen in creatief en niet creatief. Met als gevolg dat ze geen creatieve activiteiten meer ondernemen.
Hoe vergroot je het creatief zelfvertrouwen?
Als directeur wil je het maximale uit je medewerkers halen. Hun creatieve ideeën zijn onmisbaar voor de toekomst van je organisatie. Medewerkers met meer zelfvertrouwen uiten hun ideeën sneller en hiermee verhoog je het innovatief vermogen van je organisatie. Lees: onderscheidende producten, diensten en business modellen. Het is in mijn optiek ‘cruciaal’ dat je hiermee aan de slag gaat.
In het boek Creative Confidence schrijven Tom en David Kelley het gevoel van stromende creativiteit als volgt. Stel je voor dat je in een auto rijdt met de handrem erop. Laat nu de handrem los. Dat is het gevoel van creatief zelfvertrouwen.
5 tips om het creatief zelfvertrouwen van je organisatie te verhogen
1. Plan een innovatie workshop of design sprint
Verzamel belangrijke stakeholders in een workshop en vraag ze mee te denken over een oplossing voor een strategisch problem. Alhoewel verleidelijk om dit zelf te begeleiden, doe het niet. Huur experts in. Dit scheelt je tijd, kwaliteit en geld.
2. Begeleid zelf een innovatieteam
Je kunt als leider een goed voorbeeld geven door een innovatieteam te begeleiden. Leg ze uit hoe de stappen van een creatief proces verlopen. En probeer ze over de ‘ik ben shit’ drempel heen te helpen. En vergeet niet aandacht te besteden aan de ‘creativity scar’.
3. Vier het falen
Omdat het zo moeilijk is om over falen te praten moet je het juist doen. Maar maak het dan positief. Je kunt bijvoorbeeld een faalmuur maken. Dit is een wand op kantoor waar de grootste mislukkingen worden getoond. Je medewerkers voelen zich veilig als ze weten dat falen niet het einde van hun carrière betekent.
4. Deel je eigen falen
Er gaat niets boven het tonen van je eigen kwetsbaarheid. Door je eigen persoonlijke mislukkingen te delen ervaren je medewerkers meer ruimte om te experimenteren. Falen wordt zo leren.
5. Training zoals design thinking
Verandering in gedrag begint bij verandering in mindset en kennis. Maak tijd en geld vrij voor formele trainingen. Je kunt hierbij denken aan trainingen in design thinking, lean startup, innovatie strategie, creativiteit en het opzetten van experimenteren. Dit geeft jezelf en je medewerkers een gedeelde visie op hoe je de creativiteit en innovatie kunt versnellen.
Ik wens je veel succes met het verhogen van het creatief zelfvertrouwen van je teams. Ik wed dat je er geen spijt van krijgt.
Tot Friday!
Jip werkt als projectmanager en business innovator bij Friday out of the Box. Hier ondersteunt zij de consultants met de planning, creatieve conceptontwikkeling, klantonderzoek en het visualiseren van innovatieve oplossingen in (digitale) prototypes. Jip heeft een passie voor ontwerp.