Innovator Jurriaan Kamer over agile en innovatie
Innovatie en agile. Twee buzzwords in het bedrijfsleven, maar wat hebben ze eigenlijk met elkaar te maken? Hierover sprak Friday out of the Box met innovator Jurriaan Kamer. Jurriaan is spreker, adviseur en agile coach. Hij helpt grote bedrijven als Aegon en Schiphol om meer agile te worden. In dit interview vertelt Jurriaan over waar hij zijn inspiratie vandaan haalt en welke concrete tips hij met ons kan delen.
Wat is de link tussen innovatie en agile?
“Er is best veel overlap. Kijk maar naar het agile manifesto: in plaats van het maken van een gedetailleerd plan ga je snel leveren aan de klant, en dan leren van wat er wel en niet werkt. Dit is ook het geval bij succesvolle innovatiemethoden. Kijk bijvoorbeeld naar de Lean Startup Method van Eric Ries (2008). Veel van de agile ideeën uit het manifesto zitten hierin.”
Wat is de meest opvallende overeenkomst tussen de Lean Startup Method en het Agile Manifesto?
“De aanname dat de klant weet wat hij wil en dat de mensen die het bouwen weten hoe ze het moeten bouwen. In agile weten beide partijen het allebei niet, ze ontdekken het zelf. Dit is contra-intuïtief voor veel organisaties: ze zijn gebouwd op plannen en voorspellen (plan & predict) in plaats van op voelen en acteren (sense & respond). Corporates zijn geoptimaliseerd om dingen in stand te houden, innoveren is een uitzondering omdat het moeilijk planbaar en moeilijk voorspelbaar is. Bij bedrijven als Facebook en Spotify zit het in het default DNA.”
Voelen en acteren is dus belangrijk voor een bedrijf. Heb je hier een goed voorbeeld van?
“Zeker! Op YouTube staat een filmpje met een voorbeeld van Zara. Winkelmedewerkers van Zara zien dat een klant interesse heeft in een artikel maar het niet koopt. Ze vragen waarom. Deze feedback wordt teruggegeven aan de ontwerpafdeling die snel een nieuw prototype aanlevert. Echt inspirerend!”
Je bent bij het Red Bull Racing F1 team geweest. Wat zag je daar op het gebied van innovatie en agile?
“Ik heb samen met AT&T en een aantal CIO’s een kijkje in de fabriek kunnen nemen. Tijdens de rondleiding hebben we de mensen de oren van het hoofd gevraagd. Wist je bijvoorbeeld dat de Formule 1 een zwaar gereguleerde omgeving is? Je zou zeggen dat het DNA binnen een zwaar gereguleerde omgeving plannen en voorspellen zou zijn. Integendeel: tijdens een F1 race weekend zijn er per team honderd man direct betrokken. Er gaan zestig man mee naar het circuit, ongeveer veertig mensen kijken op afstand mee op honderd verschillende sensoren van de auto. Het totale team bestaat uit meer dan 500 medewerkers, omdat de teams de auto’s zelf fabriceren. Ik heb hier twee belangrijke inzichten uitgehaald:
“De formule 1 auto is een continu doorontwikkeld prototype”
Inzicht 1: bewustzijn van de noodzaak van innovatie
Er is een groot bewustzijn van de noodzaak van innovatie. Elk seizoen wordt een raceauto twee seconden per rondje sneller. De Formule 1 auto is een continu doorontwikkeld protoype. Innoveer je niet, dan wordt je letterlijk ingehaald.
Inzicht 2: innovatiekracht is snel leren
Innovatiekracht gaat over de snelheid van leren. Stel, Lewis Hamilton wint een race. Dan zou je zeggen dat hij lekker naar huis gaat om te genieten van zijn overwinning. Maar dat is niet het geval. Het team debrieft na de race twee uur lang; op zoek naar ‘learning opportunities’ als input voor innovatie. Het team evalueert de prestaties van alle belangrijke auto-onderdelen. Denk aan aerodynamica, motorvermogen, racestrategie en pit-stops. Tijdens één raceweekend zijn er wel vijftig meetings gericht op leren en innoveren.”
Wat heeft dit met Agile te maken?
“Na de race (ook wel de sprint in Scrum) is de retrospective de belangrijkste ceremonie. De hierboven beschreven sessie kan gezien worden als een sprint retrospective. Agile zit in het DNA van F1 teams. Vakmensen in de lead, continu leren en verbeteren, het wegnemen van blokkades voor performance.”
Je zegt dat agile en innovatie in het DNA zit. Wanneer is dat het geval en wanneer is het slechts een methode?
“Kenmerkend vind ik hoe er wordt omgegaan met fuck-ups. Bijvoorbeeld wanneer de ‘wheelman’, die tijdens de pitstop het wiel vastzet met de wheelgun, een fout maakt. Wat zou er met deze persoon gebeuren bij veel bedrijven? Die gaat eruit! Bij F1 niet. Ze zien deze fout namelijk niet als een persoonlijke fout maar als een systeemfout, er zijn namelijk vaak verschillende oorzaken die samen tot de fout leiden.
Ik heb nog twee leuke voorbeelden van DNA en fuck-ups. Bij bol.com neemt de senior manager of directeur letterlijk ‘de biecht af’ van iemand die zijn fout wil uitlichten. En dit wordt toegejuicht. Bij Spotify hebben ze een muur met alle fuckups: The Fail Wall. Het vieren van fouten is onderdeel van bedrijfscultuur. Deze organisaties realiseren zich dat als er bij elke fout koppen rollen, men niet meer tot de grens zal gaan om te innoveren.”
Is het mogelijk om in corporate omgevingen écht te innoveren?
“Natuurlijk, maar dat gaat niet vanzelf. Ik ben vaak betrokken geweest bij digitale transformaties. De pijn is direct zichtbaar, klanten van de IT-afdeling zijn ontevreden. Hier probeer ik dan pockets van innovaties te bouwen met zelfsturende teams. Vertrouwen is erg belangrijk bij dit soort transformaties. Corporate managers moeten durven te budgetteren voor vaste teams en er dan op vertrouwen dat de teams altijd werken aan wat het meeste waarde heeft. Je kunt doorpakken op plekken waar je ruimte maakt voor creativiteit. Bijvoorbeeld bij een maandelijkse hackathon.”
Ken jij bedrijven die agile getransformeerd zijn?
“Bijna alle bedrijven maken stappen. Bijvoorbeeld Aegon: daar heb ik de Customer Experience Studio opgezet. Dit is een digitale afdeling die bewust op afstand is gezet van het hoofdkantoor. Het doel was om de innovatiekracht in het digitale domein te vergroten. We hebben de Web en app ontwikkeling voor Aegon daar laten landen. Er zijn ongeveer honderd medewerkers en het groeit door, zowel qua medewerkers als scope.”
Kun je wat zeggen over de resultaten van de Customer Experience Studio bij Aegon?
“Het belangrijkste is dat het nu een stabiel en goed functionerend digitaal lab is. Er zijn nu supersnelle teams om met nieuwe digitale technieken pijnpunten in kaart te brengen vanuit het klantperspectief. Het is veel meer ‘outside in’. Daarnaast doen we regelmatig hackatons. Dit is een ‘spitsstrook’ voor de ontwikkelteams. Op donderdag draag je je idee aan, op vrijdag wordt deze gebouwd en op maandag presenteer je wat je gedaan hebt. Dit levert ook motivatie op voor de deelnemers. Bij deze spitsstrook kunnen ook IT-medewerkers kunnen hun technische innovaties pitchen.”
Heb je nog andere voorbeelden op het gebied van innovatieve aanpak die je inspireren?
“Ja, bij bol.com kun je een beweging starten. Stel, je stoort je ergens aan, dan probeer je collega’s te vinden die er ook zo over denken en vorm je zelf een team om het op te lossen. Dit voorkomt het oude paradigma van ‘de managers bepalen en de medewerkers voeren uit’. We zijn allemaal geboren als creatieve en verantwoordelijke wezens. De systemen waarin we opereren verstoren dit.”
Is de hype rondom scrum aan het afnemen?
“Elke stroming wordt kapot gemaakt door de consultants die het niet snappen. Mensen worden ‘agile moe’, zien de voordelen er niet meer van in. Hebben de energie niet meer. Het is belangrijk dat wij de onderliggende agile filosofie onder de aandacht blijven brengen.”
Welke boodschap wil je bedrijven meegeven om meer innovatief te worden?
“Staar je niet blind op een (agile) framework, maar denk na over wat je kunt doen zodat iedereen in het bedrijf kan en mag innoveren. Onderzoek wat mensen ervan weerhoudt het gewoon te doen en probeer die bottlenecks voor innovatie aan te pakken. Kijk naar alle aspecten van hoe je organisatie werkt, van budgetten tot besluitvorming, van strategie tot prioritering, van communicatie tot teamvorming.”
Welke tips heb je voor ons als innovators bij Friday out of the Box?
“Wees eerlijk en streng richting je klant voordat je je klus aanneemt. Het is verleidelijk om als start-up voor het geld te gaan. Zorg voor cases waarvan je weet dat je de impact gaat maken. Dat betekent ook ‘nee’ zeggen als je geen impact gaat maken. Wees daarnaast expliciet over je bedrijfscultuur, gebruik het als kompas voor je eigen richting.”
Bedankt Jurriaan, voor je wijze lessen en inspiratie! Wil je meer lezen over onze eigen lessen over innovatie en onze fuck-ups? Kijk hier voor wat innoflaters…
Tot Friday!
Jip werkt als projectmanager en business innovator bij Friday out of the Box. Hier ondersteunt zij de consultants met de planning, creatieve conceptontwikkeling, klantonderzoek en het visualiseren van innovatieve oplossingen in (digitale) prototypes. Jip heeft een passie voor ontwerp.