Wat is het vijfkrachtenmodel?

Het vijfkrachtenmodel van Porter is een strategische tool waarmee je de kans op succes in jouw bedrijfstak in te schatten. Het maakt inzichtelijk of de markt die jij wil betreden aantrekkelijk is. Deze succeskans wordt volgens Michael Porter, een professor aan Harvard Business School, beïnvloed door vijf factoren of krachten.

Volgens Porter kan iedereen deze vijf krachten inzetten om erachter te komen waar je nog een concurrentievoordeel kunt winnen. Het is dus een hulpmiddel om je concurrentieanalyse te doen en de kans op succes in jouw bedrijfstak en branche in te schatten. Hoe competitiever een industrie is, hoe minder aantrekkelijk.

We lichten de vijf krachten die je winstpotentieel beïnvloeden hieronder toe.

Wat zijn de vijf krachten van Porter?

Kracht 1: de interne, huidige concurrentie                                                              De aantrekkelijkheid van een markt wordt grotendeels bepaald door je huidige, directe concurrentie. Of je nou een bedrijf start in de digitale marketing of in een nieuw trainingsbureau voor professionele sprekers opzet, je hebt altijd te maken met concurrentie.

Het is belangrijk om te weten wie je concurrenten zijn en hoeveel macht zij hebben. Zijn er slechts een aantal concurrenten die samen het marktaandeel bezitten? Of is het marktaandeel (gelijk) verspreid onder alle concurrenten in de branche? Wanneer een aantal concurrerende bedrijven een goed imago hebben of bijvoorbeeld veel budget beschikbaar hebben voor innovatie en marketing wordt het lastig concurreren. Bekijk de volgende aspecten om een goede concurrentie-analyse te maken:

• Hoeveel concurrenten heb je? Wie zijn de grootste?
• Zijn de producten/diensten van de concurrenten van gelijkwaardige kwaliteit, in hoeverre verschilt jouw product of dienst met die van de concurrent?
• Hoe lastig is het om een bepaalde markt te verlaten? Zijn er uittredingsbarrières?
• Hoe is het marktaandeel verdeeld?

Strategischer innoveren? Daar zijn wij van. Ontwikkel in 3 weken samen met je management een winnende innovatiestrategie.

Kracht 2: Dreiging van nieuwe concurrenten/toetreders tot de markt                     Naast bestaande concurrentie loop je ook het risico dat er nieuwe bedrijven de markt betreden. Vraag jezelf af of het gemakkelijk om als nieuwkomer toe te treden tot jouw markt. Als het voor nieuwe bedrijven weinig moeite en geld kost om de markt te betreden dan kan het aantal concurrenten snel groeien. Dit kan een bedreiging vormen voor je bedrijf. Stel jezelf de volgende vragen om te bepalen hoe groot de dreiging van nieuwe toetreders is:

• Wat kost het om toe te treden tot jouw markt? (opstartkosten)
• Hoeveel tijd kost het om een positie te verwerven in jouw markt?
• Is er wetgeving die de markt beschermd tegen nieuwe toetreders?

Kracht 3: De mate waarin substituten verkrijgbaar zijn                                             Ook moet je rekening houden met substituten. Substituten zijn vergelijkbare en vervangbare producten of diensten. Een Uber is bijvoorbeeld een substitutie voor een eigen auto. Als er vergelijkbare producten op de markt komen, keldert vaak de verkoop van bestaande producten af. De concurrentie wordt heviger. Denk dus goed na over hoe gemakkelijk jouw product of dienst vervangen kan worden. Weten hoe groot de dreiging van substituten is? Beantwoord dan onderstaande vragen:

• Zijn er veel of weinig substituten beschikbaar voor jouw product of dienst?
• Is jouw prijs vergelijkbaar met dat van een substituut?
• Is jouw kwaliteit vergelijkbaar met dat van een substituut?
• Wat kost het om over te stappen op een vervangend product?
• Welke factoren onderscheiden jouw product/dienst van het substituut?

Kracht 4: De macht van afnemers                                                                               Als afnemers veel macht hebben kunnen zij de prijs onder druk zetten. De macht van kopers hangt af van de actuele vraag en het aanbod. Als het aanbod in een branche amper verschilt, kiest de koper vaak voor het goedkoopste product. Klanten hebben een sterke positie als ze eenvoudig kunnen overstappen. 

Ook speelt de hoeveelheid kopers een grote rol. Als er weinig kopers zijn en veel aanbieders, heb je als onderneming weinig macht. Is er sprake van een groot aantal kopers? Dan ligt de macht bij de aanbieder. Als je een dieper inzicht wilt in de macht van de kopers beantwoord dan de volgende vragen:

• Zijn er veel aanbieders?
• In hoeverre ben jij afhankelijk van je afnemers? 
• Is de vraag groter dan het aanbod omdat er schaarste is?
• Is het gemakkelijk om over te stappen naar de concurrent?

Kracht 5: De macht van leveranciers                                                                          In het laatste deel van de analyse kijk je naar hoe sterk de positie is van leveranciers. Je wil zo min mogelijk afhankelijk zijn van je leverancier, want leveranciers met veel macht kunnen hun prijzen verhogen en daarmee jouw winst beïnvloeden. Als leveranciers een schaars product verkopen hebben zij meer macht. 

Maar als de leverancier veel concurrentie heeft en jij dus veel keuze hebt aan leveranciers, kan je als bedrijf je producten goedkoper inkopen. Als restaurant kun je er dan bijvoorbeeld voor kiezen om een ander merk bitterballen te gaan verkopen. Om de macht van de leveranciers te onderzoeken kan je onderstaande vragen stellen:

• Uit hoeveel leveranciers kan jouw bedrijf kiezen?
• In welke mate zijn leveranciers afhankelijk van jouw inkopen?
• Hoe makkelijk is het om over te stappen naar een andere leverancier?
• Kan er eenvoudig worden overgestapt naar een andere leverancier (of zit je aan een contract vast)?

Als je alle krachten in kaart hebt gebracht, kun je een weloverwogen beslissing maken of dit het juiste moment is om jouw product te lanceren of een bedrijf te starten.

Wil je hulp bij ontwikkelen van een winnende innovatiestrategie? Wij doen niet anders als strategisch innovatiebureau. Neem contact op en we helpen je van innovatie een concurrentievoordeel te maken.

Tot friday!